Helikopter pilotlarında PRK veya LASIK sonrası görme ve uçuş performansındaki iyileşme

Amerikan Kara Kuvvetleri Ulusal Muhafız Gücü havacılarının %32’si refraksiyon kusurlarını düzeltmek için gözlük veya kontakt lens kullanımına ihtiyaç duymaktadır. Gözlükler genellikle koruyucu maske sistemleri veya başa monte edilen cihazlarla ilgili sorunları beraberinde getirmektedir. Kontakt lenslere ise tüm havacılar adapte olamamakta ve askeri şartlarda pek de uygun olmamaktadır. Fotorefraktif Keratektomi (PRK), 1994’ten beri askeri havacılar için uygunluğu kanıtlanmış bir tedavi yöntemi olmuştur. Fakat Hava Kuvvetleri araştırıcılarına göre bazı PRK’lı olgularda, parlak ışıkta kontrast duyarlılığında azalma saptanması tüm sonuçların olumlu olmadığını göstermektedir. Laser In Situ Keratomilesius’da (LASIK), PRK’ya göre görmedeki iyileşme daha çabuk olmakla birlikte, LASIK’te askeri uçuşlarda, flebin stabilizasyonu ve görme kalitesi üzerinde kesin kanıtlanmamış riskler tespit edilmiştir.

Helikopter uçuşlarında endişelerden bir tanesi, PRK veya LASIK’in düşük aydınlatma ve düşük kontrastda uçuş performansına etkisidir. Diğer bir endişe konusu ise, PRK veya LASIK sonrası gece görmede meydana gelen değişiklikler ve pilotun uçuşa dönebilmesi için görmenin ne kadar erken iyileştiğidir. Bu çalışma Amerikan Kara K. Black Hawk (UH-69) pilotlarında, PRK veya LASIK sonrası görmedeki iyileşmeyi ve bunun uçuş performansına olan etkisini göstermek için prospektif olarak düzenlenmiştir.

LASIK’li olguların 1. haftadaki tüm ölçümleri, PRK yapılan olguların cerrahi sonrası 1. ayki görmesinden daha iyiydi. LASIK sonrası görme keskinliği stabilitesindeki iyileşmenin, PRK’daki yara yeri iyileşmesine göre erken oluşu daha önceki çalışmalarla da tespit edilmiştir. LASIK’li olgular YKGK açısından cerrahi sonrası 1. haftada, cerrahi öncesi durumlarıyla aynı hatta daha iyi performansa sahipti. LASIK ve PRK arasında postoperatif 1. ve 6. ayda görme performansında anlamlı fark saptanmadı. Bu çalışma PRK yapılanlarda erken cerrahi sonrası dönemde düzeltilmiş görmedeki azalmanın YKGK, DKGK ve kontrast duyarlılığını da etkilediğini ortaya koymuştur. Kontrast duyarlılığındaki ve DKGK’deki azalma, uçuş ve sürüş performansıyla da gösterilmektedir. Cerrahi sonrası görsel parametrelerdeki iyileşme ve stabilite, PRK veya LASIK sonrası göreve ne zaman dönüleceği hakkında da fikir vermektedir. 9 LASIK’li olgunun tamamının ve 11 PRK’lı olgunun 6’sının, postoperatif 1. haftada uçuş görevlerine geri dönebileceği umuluyordu ama hiçbiri uçuşa bu dönemde başlamadı. 20 pilotun 19’u 1. ayda uçuşa döndü. 1 tanesinde de bulanık görme, azalmış DKGK, kontrast duyarlılığı olması ve ışık etrafında halo görmesi nedeniyle 1. ayda uçuşa dönemedi. Çalışma, bu popülasyon için burada sunulan görme performansı açısından en duyarlı testin, küçük harf kontrast testi olduğunu gösterdi.

1. haftada PRK yapılanlarda görüş performansı ile ilgili tüm ölçümlerde istatiksel olarak anlamlı düşüş saptansa da, uçuş performansında azalma saptanmadı. PRK’lılarda bu çalışma periyodu boyunca tüm uçuş şartlarında uçuş performansı aynı kalmıştır. LASIK’liler ise gece yardımsız görüş ve gece görüş gözlüğüyle uçuşlarında gelişme gösterdi, fakat gündüz simulatör uçuş performansı aynı kaldı. Uçuş performansının görme performansıyla zayıf korele olduğu tek dönem, cerrahi sonrası erken dönemdi.

Uçuş performansında genel unsurlardan farklı olarak periferik görme alanı, görme bilgisini işleme ve kognitif fonksiyonlar rol oynamaktadır. Refraktif cerrahi, kontakt lensler gibi kokpitte gözlükler için gerekli yeri azaltmaktadır. Aynı zamanda parlak ışık, lens kırıcılığı ve gözlüklerle ilgili karşı karşıya kalınan sorunları da ortadan kaldırmaktadır. Erken cerrahi sonrası dönemde tespit edilen, LASIK sonrası uçuş performansının artışı ve PRK’daki stabilite, görme alanındaki artma veya gözlüklerin neden olduğu problemlerin ortadan kalkışıyla açıklanabilir. Deneyimli havacılar, kendi yetenekleriyle uçuş performansındaki azalmanın üstesinden gelebilmektedir.

Bu araştırmanın sonucuna göre, refraktif cerrahiden sonraki iyileşme döneminde, görüş performansındaki iyileşme açısından YKGK, kontrast duyarlılığına göre daha az duyarlı bulunmuştur. KHGK testi erken cerrahi sonrası dönemden, 1. aya kadar olan zaman aralığında uçuş performansındaki iyileşmeyi önceden tahmin etmede diğerlerine göre üstündür. YKGK tüm pilotlar için uçuşa geri dönme zamanı için yeterli güven vermemektedir. Düşük aydınlatma şartlarındaki, azalmış uçuş performansı da, kontrast duyarlılığındaki azalma ile ilgili olabilir.

Kaynak : Van de Pol C, Greig JL, Esrada A, et al. Aviat Space Environ Med 2007;78:547-553.

Çeviri : Dr. İlkay Kılıç, Doç. Dr. Şansal Gedik  (Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları ABD)